Mary er smíðuð að Látrum í Aðalvík 1958 af
Benedikt Benediktssyni og honum til aðstoðar var Kristbjörn Eydal. Þeir voru eigendur bátsins og báðir frá
Látrum, eða eins og Kristbjörn orðaði það, eiginlega var það Benedikt sem
smíðaði bátinn og ég var svona til aðstoðar.
Við smíðuðu bátinn til að skjöktast á, sagði Kristbjörn. Við smíðuðum bátinn í gömlum skóla á
Látum. Byrjuðum að smíða inni í einni
skólastofunni. Kjölur og stefni voru úr
eik en umför úr furu. Náðum að setja
þrjú umför þarna í skólastofunni og þá þurftum við að fara með bátinn út. Báturinn var settur undir húsvegg við skólann
og þar kláruðum við smíðina í misjöfnum veðrum.
Við notuðumst við stóran 40 lítra pott til að geta hitað upp timbrið til
að geta beygt það til. Báturinn var með
svigabönd en hoggin bönd undir þóftum.
Vélin í bátnum var ensk vél, Kristbjörn mundi
ekki nafn hennar en taldi að það hafi verið Bræðurnir Ormsson sem hafi selt
þessar vélar. Þessi vél hafði verið við
einhverja vatnsdælu, rafstöð. Svo var
einhver tregða komin í dæluna svo við fengum vélina. Hún gerð upp og gerð klár. Við fundum kúplingu sem var í einum af
sjávarhúsunum við Látra. Vélsmiður var fengin
til að útbúa öxul og stefnisrör.
Báturinn gekk 6 mílur. Þessi vél
var mikill bensínhákur enda gerð til að ganga á fullum snúningi við rafstöð.
Gunnar bendir á að búsetu hafi verið lokið á
Aðalvík á þessum tíma sem báturinn var smíðaður. Þrátt fyrir það iðaði víkin af lífi því verið
var að byggja radarstöðina á Straumnesfjalli og bækistöðvar verktakanna voru á
Látrum.
Benedikt og Kristbjörn fara svo með bátinn á
Ísafjörð um 1960 og eiga hann þá í ein tvö-þrjú ár en selja bátinn þá manni að
nafni Sigurður. Sigurður fékk einhvern
mann á Ísafirði til að smíða hoggin bönd í allan bátinn. Þannig er það í dag, báturinn er með hoggin
bönd. Sigurður átti bátinn í einhvern
tíma áður en hann seldi bátinn. Ekki
vitað hverjum.
Kristbjörn sagði að gaman gæti veri að
uppljóstra því hvernig nafn bátsins væri til komið. En þannig var að í mötuneitinu vann stúlka að
nafni Mary, stórglæsileg stúlka. Allir
menn voru skotnir í henni og svo var einnig um Benedikt, en ég var orðinn
giftur maður á þessum tíma. Báturinn
fékk því nafnið Mary. Ég held að Mary sé
jafnvel enn á lífi, sagði Kristbjörn og hló.
Gunnar bætir við: Einhvern tíma kringum 1962-3 fékk pabbi
bátinn lánaðan (pabbi vann samtíða Bena og Kristbirni við stöðvarbygginguna),
geymdi bátinn í fjörunni neðan við Stakkanes við Skutulsfjörð og notaði kvöldin
til að skjótast ásamt Jóhannesi bróður sínum og okkur gemlingunum út í Sund með
veiðistangir. Ekki voru nú björgunarvestin þá og minn ekki nema 5-6 ára. Ég man
að Mary var með lítilli bensínvél sem var erfið að því leytinu að hún var mjög
erfið í gang heit og einhverju sinni þegar drepið var á henni úti við baujurnar
í sundunum vildi hún ekki í gang aftur með neinu móti. Þeir þurftu að róa henni
heim, pabbi og Jói og var víst upplit á kvenfólkinu þegar ungunum var skilað
heim í ból löngu eftir miðnætti. Þetta hefur verið á hásumri því ég man að það
var bjart allan tímann.
Í dag er báturinn í Bátastöðinni og er anski
þreyttur. Agnar Jónsson hefur mælt
bátinn upp og teiknað. Helstu mál á bátnum eru: Lengd, 530 sm., breidd, 185 sm., dýpt, 60 sm., sjö umför. Meiningin er svo
að smíða nýjan bát eins og Mary.
Kristbjörn kvað þá hafa sótt bátinn í september 2012 en hann kvaðst ekki
vita hvar þeim muni smíða bátinn. Báturinn hafði verið í geymslu hjá Krisjáni Jónssyni í Seljanesi, búin að liggja þar í 20 ár. Kristbjörn kvað það hefði mátt vera búið að sækja bátinn fyrir minnst 10 árum síðan. Það var hins vegar ekki gert og því er þetta svona.
Kristbjörn átt von á að hann og synir hans þrír
myndu sjá um verkið, Guðmundur, Friðþór og Halldór Páll. Halldór Páll er m.a. húsasmiður og ætli hann
stjórni ekki verkinu svolítið.
Heimildir:
Munnlegar upplýsingar frá Kristbirni Eydal, eiganda Mary.
Skriflegar upplýsingar frá Gunnar Th.
Mary, smíðaður á Látrum í Aðalvík. Bátastöðin 19. janúar 2013